Artykuły

Lipidy to substancje tłuszczowe, do których należą triglicerydy oraz różne frakcje cholesterolu. Cholesterol często kojarzony z czymś złym, ale mało kto wie, że pełni on ważną funkcję w naszym organizmie - jest substratem do syntezy hormonów steroidowych oraz bierze udział w przemianie witaminy D i przekazywaniu sygnałów w układzie nerwowym. Z kolei triglicerydy są źródłem energii dla mięśni. Lipidy, łącząc się z białkami tworzą lipoproteiny takie jak chylomikrony LDL (lipoproteiny o małej gęstości, tzw „zły” cholesterol) oraz HDL (lipoproteiny o dużej gęstości, tzw. „dobry” cholesterol). Funkcją lipoprotein LDL jest transport cholesterolu z wątroby do komórek ciała. Z kolei HDL przenoszą nadmiar cholesterolu z komórek ciała do wątroby, gdzie zostaje on zmetabolizowany i usunięty z organizmu.

Występowanie nieprawidłowego stężenia którejkolwiek z frakcji lipidów i lipoprotein w osoczu krwi świadczy o DYSLIPIDEMII

• cholesterol całkowity >190 mg/dl;
• LDL>115 mg/dl (w zależności od ryzyka sercowo –naczyniowego);
• HDL<40 mg/dl u mężczyzn i <48 mg/dl u kobiet;;
• trójglicerydy >150 mg/dl

Czynnikami predysponującymi do rozwoju dyslipidemii są:

• niezdrowy tryb życia i nieodpowiednia dieta – bogata w tłuszcze zwierzęce, cukier;
• otyłość;
• cukrzyca;
• palenie tytoniu, spożywanie alkoholu;
• uwarunkowania genetyczne (rodzinna hipercholesterolemia);
• niedoczynność tarczycy;
• przewlekła choroba nerek i zespół nerczycowy;
• zespół Cushinga;
• brak aktywności fizycznej.

Dyslipidemia zwiększa również ryzyko:

• wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych,
• powstawania blaszek miażdżycowych, które zmniejszają światło naczyń krwionośnych i zmniejszają przepływ krwi przez naczynia, co z kolei może spowodować chorobę niedokrwienną serca, niedokrwienie kończyn dolnych czy udar mózgu.

Leczenie dyslipidemii możemy podzielić na dwie grupy:

Leczenie niefarmakologiczne

1. Zastąpienie tłuszczów nasyconych (głównie pochodzenia zwierzęcego) tłuszczami nienasyconymi (<7% wartości energetycznej diety).
2. Zmniejszenie spożycia izomerów trans kwasów tłuszczowych.
3. Zwiększenie spożycia pokarmów bogatych w fitosterole i fistostanole (otręby ryżowe, olej sezamowy, oliwa z oliwek, orzechy).
4. Zwiększenie spożycia błonnika.
5. Redukcja masy ciała w przypadku nadwagi i otyłości.
6. Zwiększenie aktywności fizycznej.
7. Zmniejszenie spożycia cukrów prostych w przypadku hipertrójglicerydemii.
8. Zmniejszenie spożycia alkoholu.
9. Ewentualna suplementacja kwasami tłuszczowymi omega-3.

Leczenie farmakologiczne : statyny, fibraty, jelitowy inhibitor wchłaniania cholesterolu, żywice jonowymienne, kwas nikotynowy, kwasy tłuszczowe omega-3.

Dane statystyczne mówią, że dyslipidemia dotyczy 60-70 proc. dorosłych Polaków. Niepokojące jest to, że zaburzenia gospodarki lipidowej dotykają także dzieci i niestety niekiedy już maluchy muszą mieć wprowadzone odpowiednie leczenie. Dlatego zwracajmy uwagę na obciążenia rodzinne. Kiedy takie występują ważna jest profilaktyka, czyli przede wszystkim zdrowy styl życia i wykonywanie badań rutynowych, jeszcze zanim choroba zacznie być objawowa lub wystąpią jej powikłania.

Badanie APW – program zdrowotny pozwala na poznanie swoich tendencji zdrowotnych. Pamiętajmy, że dużo łatwiej jest zapobiegać niż leczyć.

„Zdrowie wymaga stanu równowagi między wpływami środowiska, sposobem życia oraz różnymi elementami ludzkiej natury” - Hipokrates

Daria Jakubowska

technik analityki medycznej